Samenwonen met je partner is een mooie stap in de relatie, net als trouwen. Helaas moet je af en toe even van de roze wolk afstappen om het samenwonen financieel goed te regelen. Denk bijvoorbeeld aan het pensioen. Want samenwonen heeft gevolgen voor je pensioenopbouw.
Samenwonen en pensioen vanuit werkgever
De meeste mensen bouwen via hun werkgever een aanvullend pensioen op. Dit pensioen krijg je naast je AOW-uitkering periodiek uitgekeerd als je met pensioen bent.
Als je samenwoont, heeft je partner meestal recht op een partnerpensioen als jij eerder overlijdt dan hij of zij. Afhankelijk van de leeftijd waarop je overlijdt, het pensioenfonds en van het type pensioenopbouw, krijgt je partner 30 tot 70 procent van het pensioen dat je zelf zou ontvangen. Het pensioenfonds kan vertellen welk partnerpensioen precies van toepassing is op jullie.
Je bouwt doorgaans alleen partnerpensioen op over de periode dat je daadwerkelijk samen bent. Op basis van deze periode berekent het pensioenfonds op welk partnerpensioen je partner recht heeft. Dus als je pas na je pensioenleeftijd gaat samenwonen, heeft je partner bij de meeste pensioenfondsen geen recht op partnerpensioen. Ook als je een ex-partner hebt, blijft hij of zij recht behouden op een gedeeltelijk partnerpensioen voor de periode dat jullie samen zijn geweest. Hiervoor geldt ook: het pensioenfonds kan je precies vertellen op welk partnerpensioen je ex-partner recht heeft.
Samenwonen en pensioen werkgever regelen
Als je trouwt of een geregistreerd partnerschap aangaat, krijgt het pensioenfonds hier meestal automatisch bericht van. Je partner heeft dan recht op het partnerpensioen, maar het is verstandig om dit voor de zekerheid even te controleren bij het pensioenfonds.
Zonder huwelijk of geregistreerd partnerschap heeft je partner niet automatisch recht op partnerpensioen. Dat kan pas als je een samenlevingscontract opstelt bij een notaris en je partner zelf aanmeldt bij het pensioenfonds. Dit samenlevingscontract moet je opstellen voordat je zelf de pensioengerechtigde leeftijd bereikt.
Pensioen en samenwonen – Zelf pensioen opbouwen
Naast het werkgeverspensioen bouwen veel mensen zelf een aanvullend pensioen op middels banksparen of een lijfrenteverzekering. Samenwonen heeft geen invloed op de opbouwfase van dit aanvullende pensioen, maar er zit wel verschil in de uitkeringsfase. Overlijd je eerder dan je partner, dan valt het opgebouwde saldo op de bankspaarrekening onder je nalatenschap. Je partner ontvangt dus gewoon het overgebleven geld. Voorwaarde is wel dat je getrouwd bent of een geregistreerd partnerschap hebt.
Bij een lijfrenteverzekering vervalt het opgebouwde bedrag als je overlijdt. Je partner ontvangt hieruit dus niets. Je voorkomt dit door een overlijdensrisicoverzekering of een nabestaandenlijftrente af te sluiten.
Samenwonen en pensioen vanuit AOW
Samenwonen heeft tenslotte gevolgen voor de AOW-uitkering nadat je de pensioengerechtigde leeftijd bereikt. Alleenstaanden ontvangen namelijk een AOW-uitkering ter hoogte van 70 procent van het minimumloon. Woon je samen, dan heb je recht op 50 procent van het minimumloon. Dus als je allebei recht hebt op een AOW-uitkering, ontvang je samen 100 procent van het minimumloon.
Je hoeft voor deze regeling geen huwelijk of geregistreerd partnerschap te hebben. Als je allebei ouder bent dan 18 jaar en minimaal de helft van de tijd in hetzelfde huis verblijft en bovendien voor elkaar zorgt of de kosten van het huishouden deelt, ziet de Sociale Verzekeringsbank (SVB) dit al als samenwonen. Geef dit soort wijzigingen dus altijd door om te voorkomen dat je iets terug moet betalen.